Çocuk ve Korkuları
Sevgili Anne - Babalar;
Korkular; canlı varlıkların görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında
gösterdikleri en doğal tepkilerdir. Korkular yalnızca onun zihinsel ve
duygusal tepkilerinin geliştiğini gösterir. Çocuğunuzun korktuğu için
endişe duymanız yersizdir.
Aslında her korku canlıyı uyaran ve kendini savunmasını sağlayan
yararlı bir düzenektir. Çocuğun güçsüzlüğü ve bilmediklerinin çokluğu
düşünülürse, özellikle ilk yıllarda korkuların çok olmasının nedeni
anlaşılır. Çocuk, çevresini tanıdıkça, beden ve zihin yetenekleri
geliştikçe korkularını bir bir yener.
Aile ve çocuğun elinde olmayan çok çeşitli nedenler çocukta korku
başlatabilir ya da olağan saydığımız korkuların uzamasına neden
olabilir. Çocuklarda korkular yaşlara göre değişir. İlk 6 ayda bebekler
gürültüden, ani hareket eden nesnelerden, 7-12 ay arası yabancı
kişilerden, hayvanlardan, ailesinden ayrılmaktan korkar. 3-5 yaşları
arasında masallardaki hayalet ve canavarlardan, 6-12 yaşlarda
hırsızlardan, cezalandırılmaktan, yaralanmaktan korkarlar. Çocukların
çeşitli korkular yaşamaları kötü değildir. Önemli olan ailelerin,
çocuklarının korkularını anlamaları ve bu konuda onlara nasıl destek
vermeleri gerektiğini bilmelidir.
Korku Yaşayan Çocuğunuza Nasıl Davranabilirsiniz?
v Bilgilendirin: Çocuğunuzun yaşadığı korku size çok mantıklı
gelmeyebilir. Ancak bunun çocuğunuz için gerçek olduğunu unutmayınız.
Çocuğunuza, bir korkusunun olduğunu açıkça söylemelisiniz. İlgisiz
bırakılan korkular, başka korkuların da oluşmasına zemin hazırlar.
v Korkunun üstüne gitmeyin: Çocuklarınızı, korkuları ile yüzleşmeye
zorlamayın. Örneğin karanlıktan korkan bir çocuğu karanlık bir odada
oturmaya zorlarsanız, bu korku fobiye dönüşebilir.
v Herkesin korkuları vardır: Çocuğunuza herkesin korkuları olduğunu
söyleyin. Erişkin insanların da, anne – babaların da korkuları olduğunu
anlatın. Sizlerin, çocuğunuzun yaşında iken yaşadığınız korkularınızı ve
bunları nasıl yendiğinizi açıklayın.
v Sakın kandırmayın: Çocuklar, kendi korkularını çok ciddiye
alırlar. Bu nedenle, onları korkuları için kızdırmayın ve utandırmayın,
sempatik olmayan davranışlardan kaçının.
v Nedenini anlayın: Çocuklarınıza, korkularının nedenini anlamaları
konusunda yardımcı olun. Ev içinde korkutucu bir unsur olup olmadığına
bakın.
v Çocuğunuzla konuşun: Bazı çocuklar daha çok konuşur, bazıları ise
daha içlerine kapanıktırlar. İçedönük çocuklara onunla oyun oynayarak
yardımcı olabilirsiniz. Oyun ortamında konuşmasını sağlayabiliriz.
v Masallardan yararlanın: Birçok masal ve çocuk kitapları korku ve
korkuyu yenme konusunu işler. Masallar aynı zamanda sorunların yaşamın
bir parçası olduklarını da öğretir. Çocuğunuza masal okuyarak yardımcı
olabilirsiniz.
v Kendini ifade edebileceği etkinliklere yönlendirin: Çocuklar büyük
korkular yaşadıklarında er veya geç bunu resimlerinde gösterecekler ve
bu yolla problemlerini ifade edeceklerdir. Bu çalışmalarda korkular
sembolik olarak yenilebilir, alt edilebilir. Bu yüzden ebeveynler bu
resimleri değerlendirmek yerine, ilgiyle resme bakıp onlara resmin anlam
veremedikleri bölümleriyle ilgili sorular sormalıdır. O zaman çocuk
ciddiye alındığını hissedecektir. Bu, korkular üzerine konuşabilmenin
çok önemli bir ön koşuludur.
v Hayal gücünden yararlanın: Birçok çocuğun zengin ve güçlü bir
hayal gücü vardır. Bu yüzden hayalindeki bazı resimler, görüntüler
onları korkutur. Bunun tersi de mümkündür. Güzel resimler ve hayal gücü
korkuyu yenmede yardımcı olur.
v Birlikte egzersiz yapın: Korku düşüncelerde, duygularda, bedende
yaşanır. Korkuyla başa çıkmada bedensel egzersizler de yardımcıdır.
Çocuklar kendilerine tehlikeli gelen durumlarda nefes egzersizleri
yapabilirler ve bu sırada kendilerini güvende hissedebilecekleri sözler
söyleyebilirler.
Çocuğunuz korkusunu anlatırsa dikkatle dinleyin, saygı gösterin.
Çocuğunuzun korkunun doğal bir duygu olduğuna inanmasını sağlayın.
Zamanla korkularının ortadan kalkacağını, onları aşacak çözümler
bulacağını söyleyin. Onu sorununu çözmesi için destekleyin. Korkusunu
yendiğinde bunu açıkça belli edin ve takdir edin.
Unutmayın, önemli olan çocuğunuzla kurduğunuz iletişimdir. Etkin,
sağlıklı, sıcak bir iletişimle aranızdaki her sorunu çözmeniz daha kolay
olacaktır.